Menopoz Nedir? Belirtileri, Süreci ve Tedavi Seçenekleri
Menopoz, kadının adet döngüsünün kalıcı olarak sona ermesi ve yumurtalıkların hormon üretiminin azalması ile başlayan doğal bir biyolojik süreçtir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, son adet kanamasından itibaren 12 ay boyunca adet görülmemesi menopoz olarak tanımlanır. Genellikle 45–55 yaş aralığında ortaya çıkar.
Menopozun Evreleri
- Perimenopoz
- Menopoza geçiş sürecidir. Adet düzensizlikleri, sıcak basmaları ve uyku sorunları başlayabilir.
- Menopoz
- Adetlerin tamamen kesildiği dönemdir. Yumurtalıklar artık östrojen ve progesteron üretmez.
- Postmenopoz
- Menopozdan sonraki dönemdir. Osteoporoz ve kalp-damar hastalıkları riski artar.
Menopoz Belirtileri
- Sıcak basması ve gece terlemesi
- Uyku bozuklukları
- Ruh hali değişiklikleri, depresyon
- Vajinal kuruluk, cinsel istekte azalma
- Ciltte incelme, saç dökülmesi
- Kilo alımı ve metabolizma yavaşlaması
- Kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz)
Menopozun Neden Olduğu Sağlık Riskleri
- Osteoporoz: Düşük östrojen seviyesi kemik kaybını hızlandırır.
- Kalp-damar hastalıkları: LDL kolesterol artar, damar sertliği riski yükselir.
- Ürogenital problemler: Vajinal kuruluk, idrar kaçırma.
Tanı Yöntemleri
- Klinik değerlendirme (12 ay adet görmeme öyküsü)
- Hormon testleri (FSH, LH, östradiol)
- Kemik yoğunluğu ölçümü (DEXA)
- Pelvik ultrasonografi (rahim ve yumurtalık durumu)
Menopoz Tedavi Seçenekleri
Tedavi, kişinin şikâyetleri, yaşı, sağlık durumu ve risk faktörlerine göre belirlenir.
- Hormon Replasman Tedavisi (HRT)
- Östrojen ve progesteron takviyesi ile semptomlar azaltılır.
- Osteoporoz ve sıcak basmalarında etkilidir.
- Doktor gözetiminde kullanılmalıdır.
- Hormon Dışı Tedaviler
- Antidepresanlar (SSRI’lar)
- Bitkisel tedaviler (soya izoflavonları, siyah yılan kökü vb.)
- Vajinal nemlendiriciler ve östrojen kremleri
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Düzenli egzersiz (özellikle ağırlık taşıyan sporlar)
- Kalsiyum ve D vitamini takviyesi
- Sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü
- Sigara ve alkol tüketimini azaltma
Menopozda Beslenme Önerileri
- Kalsiyumdan zengin besinler (süt, yoğurt, peynir, badem)
- D vitamini kaynakları (yağlı balıklar, yumurta sarısı, güneş ışığı)
- Lifli gıdalar (tam tahıllar, sebzeler, meyveler)
- İşlenmiş gıdalar ve fazla şekerden kaçınma
Menopoz Döneminde Düzenli Kontroller
- Yıllık jinekolojik muayene
- Mamografi
- Kemik yoğunluğu ölçümü
- Kan basıncı ve kolesterol takibi
İstanbul’da Menopoz Tedavisi
Doç. Dr. Cengiz Andan olarak, menopoz sürecinde kadınların hem fiziksel hem de ruhsal sağlığını korumaya yönelik kişiye özel tedavi planları sunuyorum.
Sık Sorulan Sorular
Menopozun yaşı genetik midir?
Evet, annenizin menopoz yaşı sizin için fikir verebilir.
Menopozda hamilelik mümkün müdür?
Menopoz sonrası doğal yolla hamilelik mümkün değildir, ancak perimenopoz döneminde gebelik olabilir.
HRT kanser riskini artırır mı?
Bazı kanser türlerinde risk artışı olabilir, bu nedenle doktor kontrolünde başlanmalıdır.
