Aşılama Tedavisi (IUI): Gebeliğe Giden Kolaylaştırılmış Yol

Aşılama tedavisi (IUI – İntrauterin İnseminasyon), çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftler için uygulanan basit, hızlı ve genellikle ağrısız bir yardımcı üreme yöntemidir. En temel amacı, spermin doğrudan rahim içine verilerek döllenme şansını artırmaktır.

Aşılama Tedavisi Nedir?

Aşılama, laboratuvar ortamında hazırlanan ve hareketliliği artırılmış spermin, ince bir kateter yardımıyla yumurtlama döneminde rahmin içine enjekte edilmesi işlemidir. Böylece sperm, yumurtaya daha yakın bir noktadan “yarışa başlar”.

Aşılama Hangi Durumlarda Uygulanır?

Aşılama, aşağıdaki durumlarda tercih edilebilir:

• Erkekte hafif sperm problemi (hareketlilik veya sayı düşüklüğü)
• Açıklanamayan infertilite
• Servikal faktör (rahim ağzı mukusunda sorun)
• Hafif endometriozis
• Spermin vajinaya ulaşamaması (örneğin ağrılı cinsel ilişki gibi durumlarda)

Not: Tüplerin en az birinin açık olması gerekir. Tüpleri kapalı olan kadınlarda aşılama etkisizdir.

Aşılama Tedavisi Nasıl Yapılır?

1. Yumurtlama Takibi

• Doğal ya da yumurtlamayı artırıcı ilaçlarla yumurtalıklar takip edilir.
•  
•  
• Yumurtanın 17–20 mm boyutuna ulaşması beklenir.

2. HCG İğnesi ile Yumurtlama Tetiklenir

• HCG enjeksiyonu ile yumurtlama zamanı planlanır.
• Aşılamanın zamanı bu enjeksiyona göre belirlenir (genellikle 36 saat sonra yapılır).

3. Sperm Hazırlığı ve Uygulama

• Erkekten alınan meni özel yıkama işlemlerinden geçirilir.
• En kaliteli ve hareketli spermler seçilir.
• Rahim içine ince bir kanül yardımıyla verilir. İşlem birkaç dakika sürer, genellikle ağrısızdır.

Aşılama Başarı Oranları Nedir?

Aşılama tedavisinde başarı birçok faktöre bağlıdır: kadın yaşı, yumurtalık rezervi, sperm kalitesi ve infertilite süresi gibi.

ASRM (American Society for Reproductive Medicine) ve UpToDate verilerine göre:

• Genel olarak IUI başına canlı doğum oranı:
  
  • %7 – 10 civarındadır.

Başarı oranı kadının yaşına göre değişir:

Birden fazla deneme (özellikle ilk 3 deneme) sonrası kümülatif gebelik oranı biraz daha artabilir, ancak yine de çoğu çiftte %20-30’un üzerine çıkmaz.
Özellikle kadın yaşı 38’in üzerindeyse, aşılama yerine tüp bebek önerilir.

Aşılama Tedavisi Fiyatları

Aşılama, tüp bebek yöntemine göre çok daha ekonomik bir tedavi seçeneğidir. Kullanılan ilaçlara ve merkeze göre fiyatlar değişse de genellikle daha erişilebilir düzeydedir.

Aşılamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Çift değerlendirmesi mutlaka yapılmalı, tüplerin açık olduğu HSG ile doğrulanmalıdır.
• Spermiyogram sonucu ciddi bozuksa direkt tüp bebek önerilir.
• Her başarısız deneme sonrası süreç yeniden gözden geçirilmelidir.

Aşılamanın Avantajları

• Basit ve ağrısız bir işlemdir.
• Anestezi gerekmez.
• Uygun çiftlerde başarı oranı yüksektir.
• Tüp bebek tedavisine göre daha ekonomiktir.

Aşılama Kimler İçin Uygun Değildir?

• İleri derecede sperm bozukluğu olan erkekler
• Yumurtlama olmayan kadınlar (özellikle rezerv çok düşükse)
• Her iki tüpü kapalı olan hastalar
• 35 yaş üzeri ve 2 yıldan fazla infertilite süresi olan çiftlerde genellikle direkt IVF önerilir.

Sonuç:

Aşılama tedavisi, doğal yoldan gebelik elde edemeyen ama tüp bebeğe geçmeden önce bir şans daha denemek isteyen çiftler için etkili ve güvenilir bir seçenektir. Başarı oranları genellikle sınırlıdır ancak uygun hasta seçimi ve zamanlama ile, gebeliğe giden yol çok daha kısa olabilir.