Adet Sancısı (Dismenore): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Adet sancısı, tıbbi adıyla dismenore, adet dönemi sırasında veya hemen öncesinde alt karın bölgesinde hissedilen kramp tarzı ağrılardır. Hafif düzeyde olabileceği gibi, günlük yaşamı olumsuz etkileyen şiddette de görülebilir. Kadınların yaklaşık %50’sinde adet sancısı görülür ve %10’unda bu ağrı şiddetli düzeydedir.

Dismenore Türleri

1. Primer Dismenore

• Genellikle ergenlikten itibaren başlar.
• Altta yatan başka bir jinekolojik hastalık yoktur.
• Rahim kasılmaları sırasında prostaglandin hormonlarının artışı ağrının başlıca sebebidir.

2. Sekonder Dismenore

• Daha ileri yaşlarda ortaya çıkar.
• Altta yatan endometriozis, miyom, rahim içi yapışıklıklar veya pelvik enfeksiyonlar gibi bir hastalık bulunur.

Adet Sancısının Belirtileri

• Alt karında kramp şeklinde ağrı
• Bel ve kasıklara yayılan ağrı
• Bulantı, kusma
• İshal veya hazımsızlık
• Baş ağrısı
• Yorgunluk, halsizlik

Risk Faktörleri

• 30 yaş altı olmak
• Erken adet görmeye başlamak (menarş yaşı < 12)
• Uzun veya ağır adet kanamaları
• Sigara kullanımı
• Düşük vücut kitle indeksi
• Ailede şiddetli adet sancısı öyküsü

Tanı Yöntemleri

• Ayrıntılı tıbbi öykü ve jinekolojik muayene
• Ultrasonografi
• Gerekirse laparoskopi (özellikle endometriozis şüphesinde)
• Hormon testleri

Tedavi Yöntemleri

1. İlaç Tedavisi

• Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar (NSAID) – prostaglandin üretimini azaltarak ağrıyı hafifletir.
• Hormonal doğum kontrol yöntemleri – yumurtlamayı baskılayarak ağrıyı azaltır.

2. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Düzenli egzersiz
• Sıcak su torbası veya sıcak duş
• Kafein ve tuz tüketimini azaltma
• Stres yönetimi teknikleri (yoga, meditasyon)

3. Altta Yatan Hastalıkların Tedavisi

• Endometriozis veya miyom varlığında cerrahi veya medikal tedavi uygulanabilir.

Evde Uygulanabilecek Yöntemler

• Karın bölgesine sıcak uygulama
• Hafif yürüyüş veya esneme hareketleri
• Bitki çayları (papatya, zencefil)
• Derin nefes egzersizleri

Adet Sancısı Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?

• Ağrı günlük yaşamı ciddi şekilde engelliyorsa
• Ağrı giderek şiddetleniyorsa
• Adet dışında da sürekli pelvik ağrı varsa
• Adet kanaması çok fazla ve uzun sürüyorsa

İstanbul’da Adet Sancısı Tedavisi

Doç. Dr. Cengiz Andan olarak, adet sancılarının nedenlerini belirleyip kişiye özel tedavi planları ile hem ağrının kontrol altına alınmasını hem de yaşam kalitesinin artırılmasını hedefliyorum.

Sık Sorulan Sorular

Her kadında adet sancısı olur mu?
Hayır, bazı kadınlarda hiç ağrı olmazken, bazılarında hafif veya şiddetli olabilir.

Doğum yapmak adet sancısını azaltır mı?
Bazı kadınlarda doğum sonrası ağrı azalabilir, ancak bu her zaman geçerli değildir.

Sıcak su torbası gerçekten etkili mi?
Evet, sıcak uygulama rahim kaslarını gevşeterek ağrıyı azaltabilir.