Histerosalpingografi (HSG): Doğurganlık Yolculuğunda İlk Adım

HSG (Histerosalpingografi), rahim içi boşluğu ve tüplerin açıklığını değerlendirmek için yapılan, kontrast madde kullanılarak çekilen özel bir röntgen testidir. Özellikle çocuk sahibi olamayan kadınlarda ilk değerlendirme testlerinden biridir.

HSG Nedir?

• Vajinadan rahim ağzına yerleştirilen ince bir kateter ile rahme iyotlu kontrast madde verilir.
• Bu madde röntgende görünür hale gelir ve rahim içi boşluk ile fallop tüplerinin detaylı görüntüsü elde edilir.
• Ortalama işlem süresi 5–10 dakikadır.

HSG Ne Zaman ve Neden Yapılır?

HSG, aşağıdaki durumlarda önerilir:

• İnfertilite değerlendirmesi: Çocuk sahibi olamayan kadınlarda tüplerin açıklığını ve rahim içi yapısını değerlendirmek için.
• Tekrarlayan düşükler: Rahim içi yapısal anormalliklerin saptanması için.
• Tüp ligasyonu sonrası: Tüplerin bağlanması sonrası tüplerin kapalı olup olmadığını kontrol etmek için.
• Tüp cerrahisi sonrası: Tüplerde yapılan cerrahi müdahalelerin başarısını değerlendirmek için.

HSG Ne Kadar Güvenilir?

• Tüplerin açıklığını gösterme duyarlılığı: %65–85
• Rahim içi yapısal anormallikleri (polip, septum, sineşi vs.) gösterme doğruluğu: %80–90
• Yanlış pozitif oranı (örneğin tüp spazmı nedeniyle yanlış “tıkanıklık” tanısı): Yaklaşık %10–20

Örneğin, HSG’de tek tüp kapalı görünüp, daha sonra laparoskopide açık olduğu gösterilebilir. Bu nedenle HSG, ilk basamak tanı aracıdır, ama şüpheli bulgularda laparoskopiyle teyit önerilir.

HSG’nin Gebelik Şansı Üzerindeki Etkisi

Bazı çalışmalar, özellikle yağ bazlı kontrast madde (örneğin Lipiodol) kullanıldığında, HSG’nin sonrasında gebelik şansının geçici olarak arttığını göstermektedir.

• The H2Oil çalışması (NEJM, 2017):
  • Yağ bazlı kontrast kullanılan grupta 6 ay içinde canlı doğum oranı: %39.7
  • Su bazlı kontrast kullanılan grupta: %29.1

Bu durum, “tüp flushing” yani tüplerin yıkanması sayesinde mikro düzeyde tıkanıklıkların açılmasına bağlanmaktadır.

HSG ile Tanı Konan En Sık Bozukluklar

• Tüp tıkanıklığı
• Rahim içi yapısal bozukluklar (polip, septum, sineşi)
• Rahim anomalileri (bikornuat, septat rahim vb.)

HSG Riskleri ve Komplikasyon Oranları

• Enfeksiyon riski: %1’den az
• Alerjik reaksiyon (kontrast maddeye): %0.1
• Şiddetli ağrı ya da bayılma: Nadirdir (%1’den az)

Sonuç: HSG Neden Önemlidir?

• HSG, gebelik şansını etkileyen önemli yapısal sorunların erken tanısı için kritik bir testtir.
• Hem tanısal hem de bazı durumlarda tedavi edici (flushing etkisi) olabilir.
• Genellikle tüp bebek ya da aşılama tedavisine geçmeden önce yapılır.