Sinir Endometriozisi (Nöroendometriozis) Nedir?

Dayanılmaz Adet Ağrısının Altında Yatan Sessiz Tehdit

Sinir endometriozisi, endometriozis hastalığının en nadir ama en ağrılı formlarından biridir. Bu durumda endometriozis odakları, pelvik sinirlere (özellikle sakral pleksus, obturator sinir, siyatik sinir gibi) yerleşerek burada sinir basısı ve iltihap oluşturur.

* Bu tür endometriozis, genel endometriozis hastalarının yaklaşık %1 ila %5’inde görülse de, tanı koymak oldukça zordur ve genellikle geç teşhis edilir.

Belirtiler Nelerdir?

Sinir endometriozisi, klasik endometriozis belirtilerine ek olarak nörolojik semptomlarla kendini gösterir:

• Adet dönemlerinde bir tarafa vuran kalça ve bacak ağrısı
• Bacağın dış kısmında yanma, uyuşma veya karıncalanma
• Yürürken aksama ya da güç kaybı
• İdrar yaparken zorlanma veya inkontinans
• Adet öncesi veya sırasında şiddetli siyatik ağrısı

* Özellikle tek taraflı siyatik tarzı ağrılar sinir endometriozisinin en dikkat çekici belirtilerindendir.

Nasıl Tanı Konur?

Bu hastalık hem jinekoloji hem de nöroloji bilgisi gerektiren karmaşık bir tablodur. Tanı için şu yöntemlerden faydalanılır:

Pelvik MRI (özellikle sinir tutulumuna odaklı protokoller):
Sinirlerin etrafında endometriotik nodülleri saptayabilir.

Nörolojik değerlendirme ve EMG:
Sinir iletimi ve tutulum şüphesi olan bölgelerin değerlendirilmesi yapılır.

Laparoskopi (tanı + tedavi):
Kesin tanı ve tedavi için altın standart yöntemdir. Görsel olarak sinir üzerindeki odaklar saptanabilir ve çıkarılabilir.

Sinir Endometriozisinde Tedavi

Medikal Tedavi

Hormonal ilaçlar (GnRH analogları, progestinler) ağrıyı geçici olarak azaltabilir, ancak sinir üzerindeki baskıyı ortadan kaldıramaz.

Cerrahi Tedavi (Laparoskopik Nöro-Ekzisyon)

En etkili yöntemdir.
Sinir çevresindeki endometriotik dokular cerrahi olarak temizlenir.
Bu işlem ileri düzey laparoskopi bilgisi ve nöro-anatomik uzmanlık gerektirir.
Ameliyat sonrası ağrının %70-80 oranında azaldığı, bazı hastalarda tam geçtiği bildirilmiştir.

* Ancak bu operasyonlar karmaşık ve riskli olabileceği için mutlaka bu konuda deneyimli merkezlerde yapılmalıdır.

Kısırlıkla Bağlantısı Var mı?

Sinir endometriozisi, doğrudan tüplere ya da yumurtalıklara zarar vermese de:

• Pelvik yapışıklıklara
• Adet dönemlerinde şiddetli ağrı ve inflamasyona
• Yumurtalık fonksiyonlarının azalmasına

neden olabileceği için dolaylı olarak kısırlığa yol açabilir. Bu nedenle özellikle çocuk sahibi olmak isteyen hastalarda, sinir tutulumu olan endometriozis tedavisi öncesinde detaylı değerlendirme şarttır.

Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Nöroendometriozis, hastaların günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir:

• Otururken veya yürürken artan ağrı
• Uyku kalitesinde bozulma
• İş gücü kaybı ve sosyal izolasyon
• Depresyon ve anksiyete

Bu nedenle, doğru tanı ve zamanında tedavi hayat kalitesini belirgin şekilde artırır.

Sonuç

Sinir endometriozisi, kadınlarda görülen en karmaşık ve acılı endometriozis formlarından biridir. Belirtileri genellikle sinir kökenli ağrılarla karıştırıldığı için tanı gecikebilir. Ancak doğru tanı, uygun görüntüleme ve deneyimli bir ekip tarafından yapılan laparoskopik cerrahi ile hastaların büyük bir kısmı sağlığına ve günlük yaşamına geri dönebilmektedir.

* Eğer adet dönemlerinde tek taraflı kalça veya bacak ağrınız varsa ve bu ağrı sıradan değilse, altta yatan neden sinir endometriozisi olabilir.