جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز چیست؟ فرآیند و بهبودی

آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز (Endometriosis) یک بیماری مزمن است که با رشد بافت آندومتر (بافت پوشاننده داخلی رحم) در خارج از رحم، به‌ویژه در نواحی مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و حفره شکمی رخ می‌دهد.1 این وضعیت می‌تواند منجر به علائمی مانند درد شدید قاعدگی، درد هنگام رابطه جنسی، درد مزمن لگن و ناباروری شود.

جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز چیست؟

جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز یک روش جراحی کم‌تهاجمی (minimally invasive) است.2 در این روش، یک لاپاراسکوپ (دوربین) و ابزارهای جراحی از طریق چند برش کوچک ایجاد شده در ناحیه شکم وارد می‌شوند. جراح با کمک این ابزارها، کانون‌های آندومتریوز و در صورت وجود، کیست‌های شکلاتی (آندومتریوما) را برمی‌دارد یا تخریب می‌کند. این روش نسبت به جراحی باز مزایایی مانند درد کمتر، اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان و بهبودی سریع‌تر را ارائه می‌دهد.

این جراحی برای چه کسانی مناسب است؟

جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز به طور کلی در شرایط زیر توصیه می‌شود:

• کسانی که درد شدید لگنی دارند که به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهد.

• زنانی که مشکلات ناباروری دارند و آندومتریوز در آنها تشخیص داده شده است.

• کسانی که کیست‌های شکلاتی بزرگی در تخمدان‌ها دارند (معمولاً بزرگتر از 4 سانتی‌متر).

• افرادی که کیفیت زندگی آنها به دلیل آندومتریوز کاهش یافته است.

مراحل جراحی

• آماده‌سازی: قبل از جراحی بیهوشی عمومی اعمال می‌شود.

• ایجاد برش: چند برش کوچک در ناحیه شکم ایجاد می‌شود.

• قرار دادن لاپاراسکوپ: دوربین و ابزارهای جراحی از طریق این برش‌ها وارد می‌شوند.

• تشخیص و درمان کانون‌های آندومتریوز: کانون‌ها و کیست‌های آندومتریوز شناسایی و برداشته یا تخریب می‌شوند.

• بستن: پس از اتمام عمل، برش‌ها بسته شده و بیمار به هوش می‌آید.

فرآیند بهبودی

فرآیند بهبودی پس از عمل از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما به طور کلی به شرح زیر است:

• اقامت در بیمارستان: اکثر بیماران ظرف 24 ساعت پس از جراحی ترخیص می‌شوند.

• روزهای اول: ممکن است درد خفیف شکمی و دردهای ناشی از گاز وجود داشته باشد؛ این دردها با مسکن‌ها قابل کنترل هستند.

• هفته اول: فعالیت‌های سبک روزانه را می‌توان از سر گرفت؛ باید از فعالیت‌های بدنی سنگین اجتناب شود.

• 2-4 هفته: فرآیند بهبودی کامل معمولاً 2 تا 4 هفته طول می‌کشد.

• فعالیت جنسی: عموماً توصیه می‌شود تا 3-4 هفته پس از جراحی از رابطه جنسی خودداری شود.

مزایای جراحی

• کم‌تهاجمی: درد کمتر و بهبودی سریع‌تر به لطف برش‌های کوچک.

• خطر عفونت کمتر: برش‌های کوچک خطر عفونت را کاهش می‌دهają.

• مزایای زیبایی: جای زخم‌های کمتر قابل توجهی باقی می‌گذارد.

• بازگشت سریع به زندگی روزمره: بازگشت به زندگی عادی در مدت زمان کوتاهی امکان‌پذیر است.

خطرات و ملاحظات

مانند هر مداخله جراحی، جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز نیز خطراتی دارد:

• کاهش ذخیره تخمدان: به‌ویژه هنگام برداشتن کیست‌های بزرگ، ممکن است کاهشی در ذخیره تخمدان رخ دهد.

• خطر عود آندومتریوز: آندومتریوز ممکن است پس از جراحی عود کند؛ این خطر بین 15-25% متغیر است.

• عوارض: اگرچه نادر است، اما ممکن است عوارضی مانند عفونت، خونریزی یا آسیب به اندام‌ها دیده شود.

نتیجه‌گیری

جراحی لاپاراسکوپی آندومتریوز یک روش مؤثر در درمان آندومتریوز است. این روش به دلیل مزایایی مانند کم‌تهاجمی بودن، روند بهبودی سریع و خطر کمتر عوارض ترجیح داده می‌شود. با این حال، مانند هر مداخله جراحی، این جراحی نیز خطرات خاص خود را دارد. بنابراین، مهم است که با ارزیابی دقیق توسط یک متخصص زنان باتجربه، مناسب‌ترین برنامه درمانی ایجاد شود.