بی‌اختیاری ادرار: علل، انواع و روش‌های درمان

بی‌اختیاری ادرار، ناتوانی غیرارادی فرد در نگه داشتن ادرار است. اگرچه این وضعیت می‌تواند در هر سنی دیده شود، اما به‌ویژه در زنان پس از یائسگی و زایمان شایع‌تر است. علی‌رغم شیوع نسبتاً بالای آن در جامعه، جستجو برای درمان اغلب به دلیل خجالت یا پذیرش آن به عنوان یک امر طبیعی به تأخیر می‌افتد.

انواع بی‌اختیاری ادرار

• بی‌اختیاری ادراری استرسی (Stress Urinary Incontinence)

  • نشت ادرار در هنگام افزایش فشار داخل شکمی، مانند سرفه، عطسه، خندیدن یا بلند کردن اجسام سنگین.

  • این حالت عموماً به دلیل ضعیف شدن عضلات کف لگن پس از زایمان رخ می‌دهد.

• بی‌اختیاری ادراری فوریتی (Urge Incontinence)

  • نشت ادرار همراه با احساس نیاز ناگهانی و شدید به ادرار کردن.

  • این حالت به فعالیت بیش از حد عضلات مثانه مربوط می‌شود.

• بی‌اختیاری نوع مختلط (Mixed Type Incontinence)

  • تجربه همزمان علائم نوع استرسی و نوع فوریتی.

• بی‌اختیاری سرریزی (Overflow Incontinence)

  • نشت ادرار به صورت قطره قطره در نتیجه عدم تخلیه کامل مثانه.

علل

• آسیب عضلات لگن پس از زایمان طبیعی یا دشوار

• کاهش استروژن پس از یائسگی

• اضافه وزن

• یبوست مزمن

• عفونت‌های مثانه یا دستگاه ادراری

• بیماری‌های عصبی (ام‌اس، پارکینسون، آسیب‌های نخاعی)

روش‌های تشخیصی

• شرح حال دقیق و معاینه زنان

• آنالیز و کشت ادرار

• تست اورودینامیک (نوار مثانه – اندازه‌گیری عملکرد مثانه)

• سونوگرافی

• MRI لگن (در صورت لزوم)

گزینه‌های درمانی

• سبک زندگی و ورزش

  • تمرینات عضلات کف لگن (تمرینات کگل – Kegel)

  • کاهش وزن اضافی

  • تنظیم مصرف مایعات

  • پیشگیری از یبوست

• درمان دارویی

  • داروهایی که فعالیت عضلات مثانه را تنظیم می‌کنند

  • درمان استروژن موضعی (کرم، قرص یا حلقه واژینال)

• درمان جراحی

  • جراحی‌های TOT یا TVT – عمل‌های اسلینگ (Sling) که حمایت کف لگن را تقویت می‌کنند

  • روش‌های تعلیق گردن مثانه

  • گزینه‌های جراحی کم‌تهاجمی

روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادرار

• انجام منظم تمرینات کف لگن

• ترک سیگار

• کسب عادات ادراری منظم

• مصرف کافی مایعات

درمان بی‌اختیاری ادرار در استانبول

به عنوان دکتر دانشیار چنگیز آندان (Assoc. Prof. Dr. Cengiz Andan)، من برنامه‌های تشخیص و درمان شخصی‌سازی شده‌ای را برای بیمارانی که از شکایات بی‌اختیاری ادرار رنج می‌برند، ارائه می‌دهم. هدف من هم بهبود کیفیت زندگی و هم حفظ عملکرد سالم مثانه در دراز مدت است.

سوالات متداول

آیا بی‌اختیاری ادرار بخش طبیعی از پیری است؟

خیر. بی‌اختیاری ادرار یک وضعیت قابل درمان است.

چه مدت طول می‌کشد تا تمرینات کگل تأثیر خود را نشان دهند؟

در صورت انجام منظم، بهبودی ظرف 4 تا 6 هفته قابل مشاهده است.

آیا پس از جراحی امکان عود وجود دارد؟

با تکنیک جراحی مناسب و تغییرات سبک زندگی، خطر عود بسیار پایین است.