آندومتریوز (Endometriosis) یک بیماری مزمن است که زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مشابه پوشش داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم رشد می‌کنند. این بیماری تقریباً 10% از زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند نه تنها با دوره‌های قاعدگی دردناک، بلکه با اثرات جدی بر باروری نیز آشکار شود.

علائم و تشخیص

شایع‌ترین علائم آندومتریوز عبارتند از: درد شدید در طول دوره‌های قاعدگی، درد هنگام رابطه جنسی، درد مزمن لگن و مشکل در باردار شدن. سونوگرافی و تصویربرداری لاپاراسکوپی استانداردهای طلایی (gold standards) در تشخیص هستند. با این روش، هم می‌توان تشخیص داد و هم در صورت لزوم، درمان جراحی را در همان جلسه اعمال کرد.

آندومتریوز و ناباروری

آندومتریوز می‌تواند عملکرد تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ را مختل کرده و از لانه‌گزینی جنین جلوگیری کند. در حالی که بارداری طبیعی در موارد خفیف امکان‌پذیر است، درمان IVF (لقاح آزمایشگاهی) در مراحل پیشرفته مؤثرترین گزینه محسوب می‌شود.

رویکردهای درمانی مدرن

برنامه درمانی با توجه به سن بیمار، علائم و تمایل او به بچه‌دار شدن متفاوت است.

• درمان دارویی: درد و التهاب را کاهش می‌دهد.

• جراحی لاپاراسکوپی: ضایعات آندومتریوز را به دقت پاکسازی می‌کند.

• IVF (لقاح آزمایشگاهی): در مواردی که بارداری به طور طبیعی حاصل نمی‌شود، ترجیح داده می‌شود.

تأثیر بر کیفیت زندگی

آندومتریوز نه تنها با اثرات جسمی بلکه با اثرات روانی خود، کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد. بنابراین، مدیریت آن با یک رویکرد چند رشته‌ای (متخصص زنان، متخصص تغذیه، روانشناس) سالم‌ترین راه است. با تشخیص زودهنگام و برنامه‌ریزی درمانی صحیح، بیماران مبتلا به آندومتریوز می‌توانند شانس زندگی سالم و مادر شدن را داشته باشند.

سوالات متداول

آیا آندومتریوز به طور کامل درمان می‌شود؟

علت ریشه‌ای بیماری قابل حذف نیست، اما علائم را می‌توان برای مدت طولانی کنترل کرد.

آیا بارداری آندومتریوز را درمان می‌کند؟

در برخی بیماران، علائم در دوران بارداری کاهش می‌یابد، اما این یک درمان دائمی نیست.

آیا قرص‌های ضد بارداری برای آندومتریوز مؤثر هستند؟

بله، آنها در کنترل درد و گسترش بیماری کاملاً مؤثر هستند.

آیا آندومتریوز به سرطان تبدیل می‌شود؟

در موارد بسیار نادر، می‌تواند با برخی سرطان‌های تخمدان مرتبط باشد.

آیا تغذیه و ورزش بر بیماری تأثیر می‌گذارند؟

تغذیه ضد التهابی و ورزش منظم می‌توانند در کاهش درد حمایت‌کننده باشند.